Zastanawiałeś się czy wczesna specjalizacja rozwinie utalentowanego sportowca? Praktyka czyni mistrza, jak mówi stare powiedzenie. Dlaczego więc nie mieliby oni trenować w ukierunkowany i celowy sposób od najmłodszych lat? Z pewnością to powinno przybliżyć ich do osiągnięcia sukcesu? Prawdopodobnie jednak nie jest to najlepszy pomysł. Przez lata różni badacze i praktycy debatowali nad zaletami wczesnej specjalizacji w porównaniu z wczesnym próbowaniem różnych sportów.
Wczesna specjalizacja ma negatywny wpływ na rozwój sportowca.
Specjalizacja w sporcie, jak sama nazwa wskazuje, oznacza po prostu wybieranie sportu i trzymanie się go za pomocą dedykowanych sesji treningowych. Sportowcy gromadzą godzinę po godzinie treningu w tym jednym sporcie i jego ruchach. Jest to podejście ukierunkowane na wyniki, w którym jedynym celem jest poprawa sportowca i przygotowanie go do rywalizacji.
Wszechstronny rozwój jest panaceum na wczesną specjalizację.
Przeciwieństwem tego jest aktywność w różnych dyscyplinach i odczuwanie różnych rodzajów ruchów. Sportowcy spędzają więcej czasu grając w różne gry i wykonując różne czynności. Celem jest stworzenie zabawnego i wciągającego środowiska, które zapewni wszechstronny i kompleksowy rozwój ruchowy.
Które podejście jest lepsze?
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że nie ma nic złego w obu podejściach. Jednak kluczowym aspektem jest wyczucie czasu. Kierując się teorią Ericssona, zwolennicy wczesnej specjalizacji sugerują, że celową praktykę można ustalić w wieku od 6 lat. Artykuł w NY Times o klubie tenisowym „Spartak” daje poczucie, w jaki sposób ta teoria jest stosowana w praktyce. Podejście to jest pozornie usprawiedliwione pojawieniem się najlepszych tenisowych talentów, zwłaszcza żeńskich, które przejęły dominację w rankingu ATP. Chociaż, jak pokazują badania, wczesna specjalizacja może przynieść dobry talent, ale nie bez “efektów ubocznych”. Wiąże się z większą częstością występowania urazów, wyższym wskaźnikiem przerywania nauki w sporcie i krótszymi karierami zawodowymi. Dzieci często tracą zainteresowanie uprawianiem sportu ze względu na wysokie wymagania psychologiczne, jakie stawia się im w młodym wieku.
Co mówią badania?
Wczesna aktywność w różnych dyscyplinach promuje udział w sporcie, pozwalając dzieciom robić to, co lubią robić najlepiej – grać. Badania naukowe wykazują, że wczesny udział w co najmniej dwóch dyscyplinach sportowych ma pozytywny wpływ na wysoką wydajność na poziomie elitarnym, czas trwania kariery i wskaźniki uprawiania sportu przez całe życie. Uprawianie różnych sportów w młodym wieku zapewnia różnorodne bodźce rozwijającemu się umysłowi i ciału. Promuje również wszechstronny rozwój, w szczególności lepszą koordynację. Sportowcy nawiązują również bardziej znaczące relacje z rówieśnikami i mają lepsze cechy psychospołeczne. Mówiąc najprościej, sportowcy, którzy próbowali różnych sportów, mają większą przyjemność z gry i wykazują lepszy rozwój fizyczny i psychiczny w starszym wieku.
Jaka jest prawda?
Jednym z kluczowych czynników, które należy wziąć pod uwagę w tej debacie, jest szansa na zostanie zawodowym sportowcem – jest to absurdalnie niskie w każdym sporcie. W tym kontekście konieczne jest rozważenie potrzeb każdego młodego sportowca i zachęcenie go do utrzymania zdrowego i aktywnego stylu życia od najmłodszych lat. Dzieci, które lubią uprawiać sport, będą dalej motywowane, ponieważ dorastają, aby rywalizować na wyższych poziomach i dążyć do najwyższej wydajności.
Czy specjalizacja jest zła?
Ani trochę. Specjalizacja jest bowiem niezbędnym elementem rozwoju elitarnego sportu. Wczesne udział w różnych dyscyplinach jest świetne dla początkowego rozwoju u sportowca i pomaga w ciągłym rozwoju. Po przejściu tego etapu specjalizacja jest niezbędnym aspektem dla osiągnięcia najwyższej formy sportowej. Zawodnicy na tym etapie są zazwyczaj bardziej gotowi do celowej praktyki i ukierunkowanego treningu. Nie jest to kwestia “CZY”, ale “KIEDY” musi być wdrożona specjalizacja, która dyktuje, czy zawodnik miałby większe szanse na odniesienie sukcesu w wybranym sporcie!
