JAK KSZTAŁTOWAĆ PODSTAWOWE UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE ?

Aby dojść do poziomu mistrzowskiego, specyficzne funkcje sportowe muszą opierać się na solidnym fundamencie, jaki tworzą podstawowe umiejętności ruchowe i sportowe. Efekt finalny, który widzimy jest sumą działań we wcześniejszych latach, dlatego jako trenerzy powinniśmy opierać swoją działalność na pracy u podstaw, która rozwija te fundamenty do perfekcji.

Przypadek? Nie sądzę !

To nie jest przypadek, że Cristiano Ronaldo prezentuje tak wysoki poziom. Wszystko jest poparte jego wcześniejszą pracą i chęcią ciągłego samodoskonalenia. Często później nie mówi się o tym, jak wiele wysiłku w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym musiał włożyć gwiazdor Juventusu, dzięki czemu jest teraz jednym z najlepszych graczy na świecie. Podstawowe umiejętności ruchowe możemy określić jako następujące po sobie sekwencje ruchowe, których uczymy się na wczesnym etapie naszego życia, a później rozwijamy je i modyfikujemy, dopasowując automatycznie do potrzeb i wyzwań dnia codziennego. Przychodząc na świat jesteśmy w pełni mobilni, posiadamy nieograniczony, fizjologiczny zakres ruchomości niemal we wszystkich stawach. Brakuję nam jednak stabilności, koordynacji i siły, którą kształtujemy już w trakcie pierwszych miesięcy swojego życia.

Podział

Podstawowe umiejętności ruchowe dzielimy na ruchy nie lokomocyjne, do których zaliczają się wzorce ciągnięcia na dolną i górną część ciała (np.przyciąganie, podnoszenie czegoś z ziemi), pchanie na górną i dolna część ciała (pompka, przysiad), umiejętność lądowania, czy oddychania, które jest najbardziej pierwotnym wzorcem ruchowym, jakiego uczymy się przychodząc na świat. Stanowi on naturalną potrzebę i jest niezbędny do życia, ale również wpływa na wszelkie przejawy ruchu. Umiejętność złapania balansu i kontrola tułowia także zalicza się do tych umiejętności.

Najlepszymi środkami do ich kształtowania będzie trening siłowy w połączeniu z dynamicznymi ruchami takimi jak biegi skoki, ćwiczenia zwinnościowe. Jeśli zdolność balansu nie będzie na odpowiednim poziomie przed okresem dojrzewania, to zredukuje to wydajność we wzorcach bardziej złożonych w późniejszym wieku i zwiększy ryzyko urazu.

 

Ruchy lokomocyjne zaliczają się do kolejnej grupy umiejętności. Obejmują one bieganie (tyłem, przodem) skakanie (na skakance) przeskakiwanie czy przewracanie (przewrót w przód, tył). W momencie, gdy w programie treningowym uwzględnione jest kształtowanie siły, skoczności i trening mocy, poprawi to zdolności ruchowe, takie jak bieg czy skok. Im lepsza moc aplikowana w podłoże przez zawodnika, tym zawodnik będzie szybszy. Taki trening nie powinien być skupiony tylko na kształtowaniu jakości ruchu, ale tez jego siły i mocy. Musimy pamiętać przede wszystkim o hamowaniu, żeby zawodnik potrafił się odpowiednio poruszać w przód, w tył, czy do boku. Świetnie wpisuje się w to trening akrobatyczny, dzięki któremu nasz zawodnik stanie się bardziej zwinny, skoordynowany, świadomy położenia swojego ciała w przestrzeni, a zarazem pewniejszy siebie. Do tych ostatnich zaliczają się umiejętności manipulacyjne, do których zaliczamy umiejętność łapania, rzucania, odbijania (nogą, ręką, przedmiotem) kozłowania i dryblowania.

Jak podają badania naukowe 8 tygodniowa praca 2 x w tygodniu nad podstawami może bardzo dobrze wpłynąć na ruchy rzucania i kopania u dzieci w wieku od 3-5 lat. Tak samo u dzieci w wieku 9-11 lat po treningu po okresie 6 miesięcy.

Wiek rozwoju umiejętności ruchowych

Rozwój umiejętności ruchowych

Opanowanie podstawowych umiejętności motorycznych zajmuje dużo czasu. Dostępne dowody wskazują, że nauczenie dzieci prawidłowego wykonywania podstawowych umiejętności motorycznych zajmuje od 240 do 600 minut instrukcji. To, ile czasu zajmuje nauczenie się różnych podstawowych umiejętności motorycznych, zależy od warunków nauczania (wiedzy trenera, dostępnego wyposażenia, wielkości miejsca, w którym będziemy je nauczać, wieku ucznia, systemu nauczania). Dzięki posiadaniu przez dzieci tych umiejętności na wysokim poziomie mogą one prezentować wyższy poziom aktywności fizycznej, lepszą sprawność sercowo-oddechową, posiadać odpowiednią wagę ciała, silniejsze mięśnie i kości, mieć wyższą samoocenę, większa pewność siebie oraz większa gotowość do podejmowania ryzyka. Przykładem z najwyższego poziomu może być piłkarz Zlatan Ibrahimovic który część kluczowych umiejętności nabył na zajęciach sztuk walki ( więcej o tym )

Rozwój ruchowy powinien odbywać się we wszystkich warunkach: w powietrzu (akrobatyka), w wodzie (pływanie), na lądzie (sporty drużynowe), na lodzie (łyżwiarstwo) i na śniegu (narciarstwo).

Tabela umiejętności ruchowych

 

Jak podaje literatura, podczas dzieciństwa występuje istotna rama czasowa do nauki, praktykowania i doskonalenia podstawowych umiejętności ruchowych w celu kształtowania kompetencji ruchowych oraz podniesienie skuteczności podstawowych umiejętności sportowych w późniejszych etapach dorastania. W takim okresie czasowym układ nerwowy dojrzewa w przyspieszonym tempie. Występuje wtedy najlepszy potencjał, w którym plastyczność układu nerwowego jest bardzo duża. Podstawowe i specyficzne wzorce ruchowe są najbardziej do wytrenowania między 12. a 15. rokiem życia. Niektóre badania wskazują, że dzieci, które mają 11 lat wykazują się lepszą koordynacją ruchową niż 12 i 14-latkowie ze względu na zmożony wzrost i zaburzenia w koordynacji ruchowej.

Podsumowanie

Trening umiejętności ruchowych przede wszystkim powinien obejmować gry i zabawy, wiele kolorowego i bezpiecznego sprzętu. W treningu idziemy bardziej w intensywność niż w jego objętość. Należy pamiętać, że jeśli podstawy nie zostaną wypracowane, to po okresie sensytywnym będzie trudniej w przyszłości je podnosić i kształtować, ponieważ ciało dzieci przed okresem dorastania jest bardziej podatne i plastyczne, jeśli chodzi o naukę złożonych ruchów.

Tekst powstał na zlecenie portalu www.junior.weszlo.com