Adaptacje przed i po PHV

Trening motoryczny dzieci powinien być dostosowany do etapu rozwoju, w którym znajduje się młody sportowiec. Przed okresem PHV, organizm najlepiej reaguje na treningi stymulujące adaptacje wynikają z rozwoju układu nerwowego, który pozwala na lepszą rekrutację jednostek motorycznych oraz synchronizację pracy mięśni. Tutaj najlepiej sprawdza się trening koordynacji ruchowej, szybkości, zwinności, skoczności oraz progresywny trening oporowy oraz rozwój całego wachlarza ruchowego. Po PHV organizm zaczyna czerpać korzyści z rozwoju strukturalnego, w tym wzrostu masy mięśniowej. Zmiany hormonalne związane z dojrzewaniem, takie jak zwiększona produkcja testosteronu, wspierają rozwój siły i wytrzymałości, co umożliwia bardziej intensywne i zaawansowane formy treningu.

Urazy związane z dojrzewaniem – jak ich unikać?

Okres dojrzewania to szczególny czas w rozwoju młodych sportowców, kiedy wzrost organizmu jest intensywny, a ryzyko kontuzji znacznie wzrasta. W tym okresie organizm młodego człowieka przechodzi przez dynamiczne zmiany fizyczne, które wpływają na jego podatność na urazy. Właściwe dostosowanie obciążenia treningowego do zmian zachodzących w ciele jest kluczowe, aby uniknąć kontuzji i zapewnić prawidłowy rozwój. Jednym z najczęstszych problemów związanych z szybkim wzrostem jest choroba Osgooda-Schlattera. Dotyczy ona stawu kolanowego i jest wynikiem przeciążenia, które pojawia się, gdy kości rosną szybciej niż mięśnie i ścięgna są w stanie się dostosować. U młodych sportowców choroba Osgooda-Schlattera objawia się bólem i obrzękiem pod kolanem, co jest wynikiem nadmiernego nacisku na miejsce przyczepu ścięgna mięśnia czworogłowego uda do guzowatości piszczeli. Innym powszechnym schorzeniem związanym z dojrzewaniem jest choroba Haglunda-Severa, dotycząca pięty. Jest stanem, w którym z kości piętowej wystaje narośl kostna powodująca podrażnienie i stan zapalny. Pięta Haglunda może mieć różny kształt i wielkość. Choroba nie jest wynikiem pojedynczego urazu, a bardziej zależy od aktywności fizycznej.

Jak unikać urazów?

Aby zmniejszyć ryzyko urazów związanych z dojrzewaniem, trenerzy powinni stopniowo zwiększać obciążenie treningowe. Zbyt obciążające treningi, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu, mogą prowadzić do przeciążenia rosnącego organizmu i zwiększenia ryzyka urazów. Kilka kluczowych zasad, które mogą pomóc w zapobieganiu urazom u młodych sportowców:

1. Regularne monitorowanie wzrostu – korzystanie z metody Khamis-Roche może pomóc w śledzeniu tempa wzrostu młodych sportowców i dostosowaniu treningów do ich aktualnej fazy rozwoju.
2. Indywidualizacja treningów – w okresie dojrzewania różnice w rozwoju biologicznym mogą być znaczne, dlatego ważne jest, aby każdy zawodnik miał indywidualnie dostosowany program treningowy, który odpowiada jego potrzebom fizycznym i występujących w tym momencie adaptacji treningowych.
3. Dostosowanie obciążenia– Zawodnicy w trakcie PHV są bardziej narażeni na urazy. W związku z tym ich obciążenie treningowe powinno być odpowiednio zmodyfikowane tak by zmniejszyć prawdopodobieństwo kontuzji.
4. Uwaga na elastyczność – rosnące kości mogą wywoływać napięcie w mięśniach i ścięgnach, co prowadzi do kontuzji. Ćwiczenia zwiększające elastyczność i mobilność, mogą pomóc zmniejszyć to napięcie i zmniejszyć ryzyko urazów.
5. Odpowiednia regeneracja – w trakcie intensywnego wzrostu organizm potrzebuje więcej czasu na regenerację. Regularne dni odpoczynku oraz dbanie o odpowiednią ilość snu i nawodnienie są niezbędne, aby zminimalizować ryzyko przeciążenia.